Dit is de oudste wisselbeker waar nog om gestreden wordt
Wanneer er wordt gesproken over iconische sportwedstrijden, komt de America’s Cup al snel naar voren. Deze regatta tussen twee zeilschepen werd voor het eerst gehouden in 1851. De bijbehorende prijs, "The Auld Mug", is minstens zo legendarisch. Deze zilveren wisselbeker is niet alleen de oudste internationale sporttrofee die nog steeds wordt uitgereikt, maar ook een symbool van prestige, vakmanschap en maritieme historie. Het is de meest iconische trofee in de zeilsport. In dit blog duiken we dieper in de geschiedenis, oorsprong, aanpassingen, details, beroemde momenten én beschadigingen van deze unieke wisselbeker.
Oorsprong van de Auld Mug
De Auld Mug werd in 1848 vervaardigd door de Londense zilversmid Garrard & Co. Het was een fraai uitgevoerde kan van puur zilver, rijkelijk versierd met bloemmotieven, krullen en gegraveerde details. Oorspronkelijk stond de beker bekend als de “R.Y.S. £100 Cup”, genoemd naar de prijs die in 1851 door de Royal Yacht Squadron werd uitgeloofd voor een race rond het eiland Wight.
Die eerste race werd gewonnen door de Amerikaanse schoener America, waarna de zeilwedstrijd de bijnaam America’s Cup kreeg. De trofee verhuisde naar New York, waar hij jarenlang onder de hoede van de New York Yacht Club bleef.
Foto © Wikipedia
Een wisselbeker met regels
Toen de beker eenmaal in Amerika was, werd hij officieel vastgelegd als een permanente wisseltrofee. In 1857 schonken de eigenaren van de America de beker aan de New York Yacht Club onder een trustakte. Daarin stond dat de beker altijd zou worden uitgereikt aan de winnaar van nieuwe internationale zeilwedstrijden.
Deze juridische constructie maakte de Auld Mug uniek: het werd niet zomaar een eenmalige prijs, maar een wisseltrofee die generaties lang de internationale strijd op zee zou symboliseren.
Aanpassingen door de jaren heen
Hoewel de Auld Mug al vanaf het begin een rijk gedetailleerde beker was, is hij in de loop der jaren meerdere keren aangepast:
-
1887 – De wisselbeker werd voor het eerst verhoogd met een extra voetstuk, omdat er steeds meer winnaars op gegraveerd moesten worden.
-
20e eeuw – Naarmate de wedstrijden doorgingen en de lijst van overwinnaars langer werd, werden nog eens extra zilveren ringen aan de onderzijde toegevoegd. Deze uitbreidingen geven de beker zijn karakteristieke hoge, enigszins onregelmatige vorm.
-
Restauraties – De trofee is meerdere keren gerestaureerd en gepoetst, maar men is altijd voorzichtig geweest om de originele details te behouden.
Door deze uitbreidingen is de Auld Mug vandaag de dag bijna 70 centimeter hoog en weegt hij aanzienlijk meer dan het oorspronkelijke ontwerp.
Foto © America's Cup - Hamish Hooper
Gravures en details
De beker is beroemd om zijn fijne gravures en ornamenten. Bloemmotieven en klassieke Victoriaanse krullen domineren het ontwerp, maar het meest bijzonder zijn natuurlijk de gegraveerde namen van de winnaars.
Elke keer dat een team de America’s Cup wint, wordt hun naam zorgvuldig toegevoegd aan de beker. Dit maakt de Auld Mug niet alleen een kunstwerk, maar ook een levend historisch document van meer dan anderhalve eeuw zeilgeschiedenis.
Enkele opvallende gravures:
-
“America, 1851” – de allereerste inscriptie, waarmee de lange reeks begon.
-
“Australia II, 1983” – een historische toevoeging, want hiermee eindigde na 132 jaar het ononderbroken Amerikaanse overwicht.
-
“Team New Zealand, 1995” – een gedenkwaardige gravure die een golf van nationale trots veroorzaakte in Nieuw-Zeeland, op één persoon na. Hieronder lees je hoe dat zit.
Omdat de gravures door verschillende generaties graveurs en graveertechniek zijn toegevoegd, zijn er kleine verschillen in lettertypes en afwerking zichtbaar. Dit geeft de beker een gelaagd, bijna levend karakter.
Foto © America's Cup
Iconische momenten rond de Auld Mug
Naast de gravures zijn er talloze memorabele momenten waarin de Auld Mug de hoofdrol speelde:
-
1983, Newport – Toen Australia II met zijn revolutionaire vleugelvormige kiel de Amerikaanse hegemonie doorbrak, werd de trofee voor het eerst in meer dan een eeuw buiten de Verenigde Staten getoond. Beelden van de Auld Mug die de wereld rondging, werden iconisch.
-
1995, San Diego – De zege van Team New Zealand bracht een nationale feeststemming teweeg. Duizenden fans verzamelden zich in Auckland om de trofee met eigen ogen te zien, waarbij de Auld Mug bijna als een nationale schat werd behandeld.
-
2003, Auckland – Zwitserland won als eerste Europese land de wisselbeker met Alinghi, en de Auld Mug verhuisde naar het oude continent. Dit illustreerde dat de trofee nog altijd in staat was om verrassingen te brengen.
Schade en herstel van de Auld Mug
De Auld Mug heeft niet alleen glorieuze momenten gekend, maar ook tijden van beschadiging en herstel.
Vroege beschadigingen
In de 19e en 20e eeuw liep de beker kleine krassen en deuken op door transport en gebruik. De New York Yacht Club liet hem regelmatig oppoetsen bij Garrard & Co., maar koos er bewust voor niet alle imperfecties te verwijderen, zodat zijn authenticiteit behouden bleef.
De aanslag van 1997
Het meest dramatische moment vond plaats in 1997, toen de trofee werd tentoongesteld in het Royal New Zealand Yacht Squadron. Benjamin Peri Nathan, een 28-jarige student, sloeg met een hamer meerdere delen van de beker kapot. Het bovenste gedeelte was zwaar gedeukt, ornamenten raakten beschadigd en delen moesten volledig worden hersteld.
De beker werd teruggestuurd naar Londen, waar de zilversmeden maandenlang werkten aan de restauratie. Ze haalden de beker uit elkaar, hamerden en goten delen opnieuw, en reconstrueerden waar nodig beschadigde ornamenten. Ook werden structurele versterkingen toegevoegd om de trofee beter te beschermen.
Het resultaat was indrukwekkend: de wisselbeker werd hersteld in zijn oude glorie, al weten kenners dat hij littekens draagt die zijn turbulente geschiedenis weerspiegelen.
Na het incident van 1997 wordt de Auld Mug onder veel strengere beveiliging bewaard. Hij reist enkel in een speciale kist, staat meestal in een beveiligde vitrine en wordt bij uitreikingen streng bewaakt.
Foto © America's Cup - Hamish Hooper
De noodzaak van een speciale kist
Na de hamer-aanslag in 1997 in Auckland werd het belang van bescherming nog duidelijker. Sindsdien wordt de Auld Mug alleen nog vervoerd in een kist die:
-
Schokbestendig is, zodat de trofee niet beschadigd raakt tijdens transport.
-
Beveiligd kan worden afgesloten, om diefstal of ongeoorloofde toegang te voorkomen. Zware sloten en soms zelfs zegels of codes zorgen ervoor dat alleen gemachtigde personen hem kunnen openen.
-
Klimaatbescherming biedt: zilver is gevoelig voor vocht en temperatuurwisselingen, dus de kist is ontworpen om een stabiel microklimaat te behouden.
Symboliek en presentatie
De kist is niet alleen praktisch, maar draagt ook bij aan de ceremonie en mystiek rond de trofee. Wanneer de beker bij officiële gelegenheden wordt vervoerd, arriveert hij in de kist, waarna deze feestelijk geopend wordt om de Auld Mug te onthullen. Dit benadrukt dat het niet zomaar een prijs is, maar een kostbaar erfstuk.
Moderne varianten
In recente jaren zijn er zelfs meerdere kisten in omloop geweest, afhankelijk van het organisatieland en de veiligheidsvereisten. Bij sommige edities van de America’s Cup zijn foto’s opgedoken van moderne, bijna flight-case-achtige transportboxen, compleet met wielen en verstevigde hoeken. Deze doen denken aan hoe muziekinstrumenten of museumstukken de wereld rondreizen.
Traditie en sponsorrelatie
Louis Vuitton is al lange tijd verbonden aan de America’s Cup (sinds de jaren ’80), als sponsor van de Challengers-serie (Louis Vuitton Cup) en sinds recent ook als partner voor de volledige America’s Cup. Hun betrokkenheid strekt zich uit van branding tot fysiek beheer van de trofee bij transport.
Louis Vuitton heeft speciaal gemaakte “trophy trunks” ontworpen om de Auld Mug te vervoeren. Deze trunks zijn vervaardigd in hun atelier in Asnières, Frankrijk.
De kisten hebben het kenmerkende Louis Vuitton-ontwerp, met bruine en goudkleurige elementen, messing sluitingen en vaak met binnenvoering van microfiber of een ander zacht materiaal om de trofee te beschermen.
De productie van deze trunks vraagt veel vakwerk. Er wordt zelfs gesproken van ruim 400 uur ambachtelijk werk in minstens zeven stappen van fabricage. De kist heeft vaak een scharnierend deksel, stevige metalen sluitingen en extra lades of compartimenten voor medailles.
De binnenvoering is zodanig ontworpen dat de beker stevig vast zit, zodat hij niet kan bewegen tijdens transport. Het uiterlijk bevat het LV-logo, messing details en soms de V van Victory en Vuitton.
Foto © denizen
Een trofee die verhalen vertelt
De Auld Mug heeft in zijn bestaan vele continenten bereisd, is door verschillende yacht clubs bewaakt en heeft stormen van rivaliteit, juridische gevechten én zelfs een aanslag doorstaan. Toch staat hij nog steeds symbool voor de ultieme overwinning in de zeilsport.
Het bijzondere aan deze wisselbeker is dat hij niet alleen om de sport gaat, maar ook om status, traditie en trots. Het winnen van de Auld Mug betekent toetreden tot een zeer select gezelschap van zeilers en clubs die hun naam voor altijd verbonden zien worden aan deze historische trofee.
De Auld Mug is veel meer dan een wisselbeker: het is een tastbaar stuk sportgeschiedenis. Van zijn oorsprong als £100 Cup tot de indrukwekkende wisseltrofee die hij nu is, vertelt hij het verhaal van bijna twee eeuwen internationale zeilwedstrijden. Zijn elegante zilveren details, de gegraveerde namen van winnaars, de beroemde momenten én de littekens van schade en herstel maken de trofee uniek in de sportwereld.
Wie de Auld Mug in handen mag houden, bezit niet alleen een trofee, maar een icoon dat de tand des tijds ruimschoots heeft doorstaan.
Hoe oud is jouw wisselbeker?
Bezit jij ook een trofee vol sportgeschiedenis? Of is jullie wisselbeker juist aan vervanging toe? Ben je op zoek naar een nieuwe wisselbeker of wil je een bestaande wisselbeker graveren met een nieuwe winnaar? Lees er meer over bij wisselbeker bestellen of neem contact met ons op voor persoonlijk advies.
